آیا زخم دهانه رحم باعث سرطان می‌شود؟

آیا زخم دهانه رحم می‌تواند منجر به سرطان شود؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/07/22

زخم دهانه رحم باعث سرطان می‌شود؟

زخم دهانه رحم باعث سرطان می‌شود؟
زخم دهانه رحم یا سرویسیت یکی از مشکلات شایع زنان است که اغلب با ترشحات و خونریزی غیرطبیعی و گاهی درد همراه است. سرویسیت معمولاً خوش‌خیم و قابل درمان است اما گاه نگرانی‌هایی درباره ارتباط آن با سرطان دهانه رحم مطرح می‌شود. علت این زخم می‌تواند عفونت‌های باکتریایی، ویروسی (مانند HPV)، واکنش آلرژیک و ضربه فیزیکی یا تغییرات هورمونی باشد. سؤال رایج این است که آیا این زخم یا ضایعه می‌تواند منجر به سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکس) شود. پاسخ آن این است که خود زخم ساده به‌تنهایی معمولاً عامل مستقیم سرطان نیست. . اما اگر زخم همراه با عفونت پرخطر HPV یا التهاب مزمن ناشی از عفونت‌های مقاربتی (مثل کلامیدیا، گونوره‌آ) باشد خطر ابتلا به ضایعات پیش‌سرطانی افزایش می‌یابد. برخی مطالعات نشان می‌دهند که عوامل همراه مانند سیگار کشیدن، ایمنی ضعیف، شرکای جنسی متعدد و شروع رابطه جنسی در سنین پایین شانس تبدیل عفونت HPV به بیماری پیش‌سرطانی را افزایش می‌دهند.

علائم مشترک زخم دهانه رحم و سرطان

ترشحات غیرطبیعی واژن: افزایش ترشح، تغییر رنگ (زرد یا خاکستری) و وجود بوی نامطبوع هم در زخم مزمن و هم در سرطان دهانه رحم دیده می‌شود.
خونریزی بین دوره‌ها یا پس از رابطه جنسی: خونریزی غیرعادی از نشانه‌های کلاسیک هر دو بیماری است؛ در سرطان معمولاً شدیدتر و مداوم‌تر است.
درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونیا): تحریک و التهاب موضعی دهانه رحم در هر دو حالت موجب حساسیت و درد در زمان تماس جنسی می‌شود.
احساس سنگینی یا درد پایین شکم و ناحیه لگن: التهاب دهانه رحم یا گسترش سلول‌های غیرطبیعی می‌تواند باعث درد مبهم و مداوم در پایین شکم گردد.
خونریزی یا لکه‌بینی پس از یائسگی: در زنان یائسه این علامت در هر دو حالت نیازمند بررسی فوری پزشکی است چون ممکن است هشدار جدی سرطان باشد.
تغییر در چرخه قاعدگی: بی‌نظمی یا طولانی شدن سیکل گاهی ناشی از التهاب مزمن یا تهاجم سلولی به بافت‌های دهانه رحم است.

روش‌های تشخیص

روش‌های تشخیص
معاینه لگنی و مشاهده مستقیم دهانه رحم: پزشک با استفاده از اسپکولوم، رنگ، شکل و وجود ترشح یا زخم را بررسی می‌کند. قرمزی و التهاب یا تغییر در بافت اولین سرنخ‌های بالینی محسوب می‌شوند.
تست پاپ اسمیر (Pap Smear): نمونه‌ای از سلول‌های سطح دهانه رحم برداشته می‌شود. این سلول‌ها زیر میکروسکوپ از نظر التهاب، عفونت یا تغییرات پیش‌سرطانی (Dysplasia) ارزیابی می‌گردند.
تست HPV DNA: نمونه‌گیری از دهانه رحم برای بررسی وجود و نوع ویروس HPV وجود نوع‌های پرخطر (مثل HPV 16 و 18) احتمال ضایعات پیش‌سرطانی را بالا می‌برد.
کولپوسکوپی (Colposcopy): اندازه‌گیری دقیق نواحی مشکوک با دستگاه بزرگ‌نمایی نوری؛ در این روش پزشک می‌تواند با زنجیره رنگ‌آمیزی (مثلاً با اسید استیک) محدوده‌های تغییر سلولی را تشخیص دهد.
نمونه‌برداری یا بیوپسی دهانه رحم: در صورت مشاهده ناحیه مشکوک تکه کوچکی از بافت برداشته و بررسی میکروسکوپی می‌شود تا نوع تغییر (زخم ساده یا ضایعه پیش‌سرطانی CIN 1 تا CIN 3) مشخص گردد.
تست شنای مایع (Liquid based cytology): نسخه‌ی پیشرفته‌تر پاپ اسمیر که دقت بالاتری دارد؛ سلول‌ها در محلول نگهدارنده بررسی و خطاهای ناشی از آلودگی نمونه کاهش می‌یابد.
اندوسرویکال کورتاژ (Endocervical Curettage): در مواردی که ضایعه در کانال داخلی دهانه رحم مخفی باشد پزشک نمونه‌ای از سلول‌های داخل کانال را با ابزار مخصوص می‌خراشد و بررسی می‌کند.

جلوگیری از تبدیل زخم دهانه رحم به سرطان

جلوگیری از تبدیل زخم دهانه رحم به سرطان
درمان کامل زخم و عفونت‌ها: هر نوع التهاب یا زخم دهانه رحم باید با تشخیص دقیق (عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی) درمان شود. ماندن التهاب مزمن می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات سلولی خطرناک شود.
انجام منظم پاپ اسمیر و کولپوسکوپی: غربالگری دوره‌ای (هر ۳ سال یا طبق نظر پزشک) موجب کشف زودهنگام تغییرات پیش‌سرطانی و درمان سریع آن‌ها قبل از پیشرفت بیماری می‌شود.
واکسیناسیون HPV: تزریق واکسن ویروس پاپیلوم انسانی در سنین ۹ تا ۴۵ سالگی مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری از تغییرات سلولی ناشی از HPV نوع ۱۶ و ۱۸ است.
رعایت بهداشت و محافظت در رابطه جنسی: استفاده از کاندوم و پرهیز از تعدد شریک جنسی خطر ابتلا به HPV و عفونت‌های مزمن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
تقویت سیستم ایمنی بدن: تغذیه غنی از ویتامین‌ها (به‌ویژه C و E) ورزش منظم و ترک سیگار به ایمنی موضعی و ترمیم سلولی دهانه رحم کمک می‌کند.
پرهیز از تحریک مکانیکی و مواد شیمیایی واژینال: دوش‌های واژینال و اسپری‌ها و استفاده مکرر پمادهای غیرتجویزی می‌توانند زخم را تشدید و روند ترمیم را مختل کنند. رعایت بهداشت و مراقبت از ظاهر و سلامت ناحیه تناسلی اهمیت زیادی دارد. در مواردی که تغییرات ظاهری شدید یا ناراحتی‌های مزمن وجود دارد انجام لابیاپلاستی در یزد زیر نظر متخصص زنان می‌تواند به بهبود فرم و سلامت واژن کمک کند.
پیگیری دقیق درمان در زنان پرخطر: افراد با سابقه زخم مزمن، HPV مثبت یا ضعف ایمنی باید تحت نظارت منظم متخصص زنان با فواصل کوتاه‌تری بررسی شوند.

چه کسانی در خطر سرطان دهانه رحم هستند؟

افراد دارای عفونت پایدار با ویروس HPV: مهم‌ترین عامل خطر سرطان دهانه رحم عفونت طولانی‌مدت با انواع پرخطر ویروس پاپیلوم انسانی (مدل‌های 16 و 18) است.
زنانی که رابطه جنسی را از سن پایین شروع کرده‌اند یا شریک‌های متعدد دارند: افزایش تماس جنسی در سنین پایین یا با چند شریک جنسی احتمال انتقال HPV و عفونت‌های مزمن را بالا می‌برد.
عدم انجام منظم پاپ اسمیر یا غربالگری: زنانی که غربالگری دهانه رحم را انجام نمی‌دهند ممکن است تغییرات سلولی را دیر تشخیص دهند و بیماری در مراحل پیشرفته ظاهر شود.
ضعف سیستم ایمنی بدن (به‌ویژه مبتلایان به HIV یا مصرف‌کنندگان داروهای سرکوب ایمنی): کاهش ایمنی موجب ناتوانی بدن در پاکسازی HPV و افزایش خطر تبدیل زخم یا التهاب به تومور.
مصرف طولانی‌مدت قرص‌های ضدبارداری خوراکی: استفاده‌ی بیش از ۵ سال از قرص‌های ضدبارداری همراه با سایر عوامل خطر می‌تواند احتمال تغییرات سلولی دهانه رحم را افزایش دهد.
سیگار کشیدن: ترکیبات سمی دخانیات مستقیماً سلول‌های دهانه رحم را تضعیف کرده و احتمال تبدیل سلول‌های طبیعی به سلول‌های سرطانی را بالا می‌برد.
سابقه‌ی زخم یا التهاب مزمن دهانه رحم (سرویسیت): زخم‌های طولانی‌مدت زمینه‌ساز تغییرات سلولی غیرطبیعی بوده و در نبود درمان مناسب می‌توانند به مراحل پیش‌سرطانی برسند.
چه کسانی در خطر سرطان دهانه رحم هستند؟

جمع‌بندی

زخم دهانه رحم یا سرویسیت به‌تنهایی عامل مستقیم سرطان دهانه رحم نیست اما نباید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. اگر این التهاب یا آسیب با عفونت‌های پرخطر به‌ویژه ویروس HPV همراه شود و درمان نشود می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات پیش‌سرطانی و در نهایت سرطان گردد. تشخیص زودهنگام، درمان کامل عفونت‌ها، انجام منظم تست‌های غربالگری (پاپ اسمیر و HPV DNA)، واکسیناسیون و رعایت بهداشت جنسی مهم‌ترین گام‌ها برای پیشگیری از این مسیر خطرناک هستند. در نتیجه هرگونه ترشح یا خونریزی غیرطبیعی باید جدی گرفته شود و بررسی تخصصی توسط پزشک زنان انجام گیرد تا سلامت دهانه رحم حفظ و از بروز سرطان جلوگیری شود.
در کلینیک دکتر مریم صادقیان متخصص زنان و زایمان در یزد با بهره‌گیری از دانش تخصصی و روش‌های تشخیصی دقیق مانند پاپ اسمیر، کولپوسکوپی و تست HPV تمامی مشکلات مربوط به دهانه رحم از جمله زخم و التهاب و ضایعات پیش‌سرطانی با دقت و پیگیری درمان می‌شوند. سلامت زنان نیازمند مراقبت همیشگی است؛ هر ترشح و درد یا خونریزی غیرطبیعی را جدی بگیرید و با مراجعه‌ به‌موقع از خطرات احتمالی و بیماری‌های جدی پیشگیری کنید. برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 03536269265 اقدام نمایید.

منابع
mayoclinic.org
sciencedirect.com
biomedcentral.com

خیر، اگر زخم کوچک و بدون علامت باشد ممکن است فقط نیاز به پیگیری منظم داشته باشد. اما زخم‌های مزمن یا همراه با عفونت باید حتماً درمان شوند تا خطر تغییرات سلولی کاهش یابد.

در موارد مزمن یا همراه با ترشحات چرکی شدید ممکن است مخاط دهانه رحم تغییر کرده و ورود اسپرم را دشوار کند اما اغلب پس از درمان باروری به حالت طبیعی برمی‌گردد.

بله، چون تغییرات هورمونی باعث نازکی بافت می‌شود و اگر خونریزی یا التهاب ایجاد شود باید حتماً از نظر ضایعات پیش‌سرطانی بررسی شود.

لیست نظرات

نرگس حسینی

من چند ساله این مشکل رو دارم بعد از دارو و پاپ اسمیر بهتر شدم. کاش همه زن‌ها جدی بگیرن این موضوع رو.

مونا رجبی

من تازه متوجه شدم تست HPV چقدر مهمه تا حالا فکر می‌کردم مخصوص افراد خاصه.

پریسا رضایی

واقعا لازمه خانما پاپ اسمیر رو جدی بگیرن من خودم به‌موقع نکردم و حسابی پشیمونم.

الهام محمدی

من بعد زایمان دچار زخم شدم دکترم گفت طبیعیه ولی باید حتماً چکاپ برم.


تماس با ما

تایم کاری :

شنبه تا چهارشنبه عصرها 17:00 الی 21:00

تماس :

آدرس :

یزد، بلوار طالقانی، بن‌بست قدس ۹، جنب بانک ملی

واتساپ :

لینک واتساپ
دکتر مریم صادقیان - متخصص زنان و زایمان در یزد