چه کسانی می توانند زایمان طبیعی داشته باشند؟

زایمان طبیعی یکی از روش‌های رایج و ایمن برای تولد نوزاد است اما این به معنای آن نیست که برای همه زنان بهترین انتخاب باشد. در بسیاری از موارد اگر مادر و جنین شرایط طبیعی و بدون عارضه داشته باشند زایمان طبیعی می‌تواند مزایای زیادی مثل بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض جراحی به همراه داشته باشد. با این حال در شرایط خاص مانند قرارگیری غیرطبیعی جنین، بارداری‌های پرخطر، وجود بیماری‌های زمینه‌ای جدی در مادر یا مشکلات لگنی، پزشک معمولاً سزارین را پیشنهاد می‌کند. بنابراین نمی‌توان گفت زایمان طبیعی برای همه مناسب است و هر زن باردار باید با توجه به وضعیت جسمی خود و نظر متخصص تصمیم بگیرد. در نهایت هدف اصلی انتخاب روشی است که هم برای مادر و هم برای نوزاد ایمن‌تر باشد.

به طور کلی اگر مادر و نوزاد در شرایط سالم و بدون مشکل خاص باشند زایمان واژینال گزینه مناسبی خواهد بود. برخی شرایطی که احتمالاً زایمان واژینال امکان‌پذیر است عبارتند از:
زنان بارداری که سلامت عمومی خوبی دارند: اگر مادر دچار بیماری‌های جدی یا مشکلات خاص دوران بارداری نباشد بدن او توانایی لازم برای زایمان بدون جراحی را خواهد داشت.
زمانی که جنین در وضعیت سر به پایین قرار دارد: در این حالت سر جنین اولین بخشی است که وارد کانال زایمان می‌شود و فرایند تولد به‌طور طبیعی و ایمن‌تر انجام می‌گیرد.
در بارداری‌های تک‌قلویی و بدون عارضه خاص: وقتی تنها یک جنین در رحم باشد و مشکلی مانند دیابت بارداری یا پره‌اکلامپسی وجود نداشته باشد احتمال موفقیت زایمان بدون جراحی بالاتر است.
وقتی لگن مادر برای عبور جنین مناسب باشد: اگر اندازه و شکل لگن مادر به گونه‌ای باشد که جنین بتواند به راحتی از آن عبور کند زایمان واژینال امکان‌پذیر خواهد بود.
در صورت نبود بیماری‌های جدی مانند فشار خون بالا یا مشکلات قلبی: بیماری‌های پرخطر می‌توانند مادر و جنین را در حین زایمان در معرض خطر قرار دهند بنابراین نبود چنین مشکلاتی شرایط را برای زایمان بدون جراحی فراهم می‌کند.

برخی شرایط ممکن است باعث شود پزشک زایمان سزارین را پیشنهاد کند:
مادرانی که جنینشان در وضعیت بریچ یا عرضی قرار دارد: در این حالت سر جنین رو به پایین نیست و تولد از طریق کانال زایمان دشوار یا خطرناک می‌شود بنابراین معمولاً سزارین ایمن‌تر است.
در بارداری‌های چندقلویی (بسته به شرایط ممکن است سزارین توصیه شود): در دوقلویی یا چندقلویی نحوه قرارگیری جنین‌ها اهمیت زیادی دارد و اگر یکی از آن‌ها وضعیت نامناسب داشته باشد سزارین انتخاب بهتری خواهد بود.
زنان با لگن کوچک یا تنگی لگن: اگر لگن مادر فضای کافی برای عبور نوزاد نداشته باشد زایمان طبیعی می‌تواند باعث طولانی شدن و سخت شدن روند تولد شود.
مادرانی که سابقه چند بار سزارین داشته‌اند (باید حتماً با نظر پزشک تصمیم‌گیری شود): در این موارد خطر پارگی رحم یا عوارض دیگر وجود دارد به همین دلیل بسیاری از پزشکان سزارین را ایمن‌تر می‌دانند.
در شرایط بارداری پرخطر مثل پره‌اکلامپسی یا بیماری‌های جدی قلبی و ریوی: این بیماری‌ها می‌توانند جان مادر و نوزاد را در زایمان طبیعی به خطر بیندازند بنابراین اغلب سزارین توصیه می‌شود.
گاهی شرایطی مثل بارداری پرخطر، وضعیت نامناسب جنین یا مشکلات لگنی باعث می‌شود زایمان طبیعی انتخاب مناسبی نباشد. در چنین مواقعی سزارین روشی مطمئن‌تر برای حفظ سلامت مادر و نوزاد است. به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند در این شرایط حساس از خدمات تخصصی سزارین در یزد استفاده کنند تا این مسیر مهم با آرامش و اطمینان بیشتری طی شود.

بهبودی سریع‌تر

مادر بعد از زایمان واژینال معمولاً خیلی زودتر از سزارین به زندگی روزمره برمی‌گردد و نیاز کمتری به استراحت طولانی دارد.

کاهش خطر عوارض جراحی

برخلاف سزارین در زایمان بدون جراحی خبری از برش شکم و بخیه‌های بزرگ نیست. همین موضوع احتمال عفونت و عوارض جراحی را کمتر می‌کند.

تماس سریع مادر و نوزاد

مادر بلافاصله بعد از تولد می‌تواند نوزاد را در آغوش بگیرد و شیردهی را شروع کند این کار به تقویت پیوند عاطفی و افزایش سلامت نوزاد کمک می‌کند.

تقویت سیستم ایمنی نوزاد

عبور نوزاد از کانال زایمان باعث تماس او با باکتری‌های مفید بدن مادر می‌شود که می‌تواند سیستم ایمنی او را قوی‌تر کند.

کمتر بودن مشکلات تنفسی در نوزاد

در هنگام زایمان بدون جراحی مایع اضافی ریه نوزاد به‌طور طبیعی تخلیه می‌شود و احتمال مشکلات تنفسی کاهش می‌یابد.

بازگشت سریع‌تر رحم به حالت طبیعی

رحم مادر بعد از زایمان طبیعی سریع‌تر به اندازه طبیعی خود برمی‌گردد و احتمال خونریزی‌های شدید کمتر می‌شود.

هزینه کمتر

در بسیاری از کشورها هزینه زایمان واژینال کمتر از سزارین است و برای خانواده‌ها مقرون‌ به‌صرفه‌تر محسوب می‌شود.

هرچند زایمان طبیعی برای بسیاری از زنان ایمن است اما ممکن است عوارضی هم داشته باشد از جمله:

پارگی و آسیب به بافت‌ها

در حین زایمان واژینال ممکن است واژن یا پرینه (ناحیه بین واژن و مقعد) دچار پارگی شود که گاهی نیاز به بخیه دارد.

درد شدید

انقباضات رحمی در زایمان طبیعی معمولاً بسیار دردناک هستند. البته با روش‌هایی مثل بی‌حسی اپیدورال یا تمرینات تنفسی می‌توان شدت درد را کاهش داد.

بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع

در برخی زنان به دلیل کشیدگی عضلات کف لگن ممکن است مدتی دچار بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع شوند. این مشکل معمولاً با ورزش‌های کف لگن (مانند کگل) بهبود پیدا می‌کند.

افتادگی اندام‌های لگنی

فشار زیاد در حین زایمان می‌تواند در طولانی‌مدت خطر افتادگی رحم یا مثانه را افزایش دهد. این مشکل بیشتر در زنانی دیده می‌شود که چندین بار زایمان بدون جراحی داشته‌اند.

خونریزی پس از زایمان

هرچند اغلب خونریزی‌ها طبیعی است اما در برخی موارد خونریزی شدید می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت فوری دارد.

آسیب به نوزاد

در شرایطی که زایمان طولانی یا دشوار باشد ممکن است نوزاد دچار آسیب‌هایی مانند کمبود اکسیژن یا فشار بر سر و شانه شود. البته با نظارت دقیق پزشک احتمال این مشکلات بسیار کاهش می‌یابد.

زایمان طبیعی روشی ایمن و پرمزیت برای بسیاری از زنان است اما نمی‌توان آن را برای همه بهترین انتخاب دانست. شرایط جسمی مادر، وضعیت قرارگیری جنین و وجود یا عدم وجود بیماری‌های زمینه‌ای نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب روش زایمان دارند. در حالی که زایمان بدون جراحی مزایایی مثل بهبودی سریع‌تر، کاهش عوارض جراحی و تقویت سیستم ایمنی نوزاد دارد در برخی موارد خاص مانند بارداری پرخطر یا وضعیت نامناسب جنین سزارین گزینه‌ای ایمن‌تر خواهد بود. بنابراین تصمیم نهایی باید با مشورت پزشک و بر اساس سلامت مادر و نوزاد گرفته شود. مهم‌ترین اصل این است که روشی انتخاب شود که بیشترین ایمنی و کمترین خطر را برای هر دو به همراه داشته باشد.
دکتر مریم صادقیان، متخصص زنان و زایمان در یزد با بهره‌گیری از دانش روز و تجربیات گسترده خود در زمینه جراحی‌های زنان، می‌تواند راهکارهای مؤثر و ایمنی را برای درمان مشکلات جدی زنان ارائه دهد. برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 03536269265 اقدام نمایید.

منابع
utswmed.org
premierwomenshealthmn.com
www.bannerhealth.com