آیا باید برای درمان فیبروم‌های رحمی جراحی کرد؟

فیبروم‌های رحمی (میوم‌ها) توده‌های خوش‌خیم هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند و معمولاً به دلیل علائم خاصی مانند خونریزی شدید، درد شکم یا مشکلات باروری تشخیص داده می‌شوند. درمان این فیبروم‌ها بسته به نوع و اندازه و محل آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. یکی از مهم‌ترین سؤالات در مورد درمان فیبروم‌ها این است که آیا همیشه نیاز به جراحی وجود دارد یا خیر؟ جواب ساده این است که خیر جراحی همیشه لازم نیست. درمان فیبروم‌ها بستگی به شدت علائم، نوع فیبروم و خواسته‌های بیمار (مانند تمایل به بارداری) دارد. اگر فیبروم‌ها علائمی ایجاد نکنند یا علائم آن‌ها قابل کنترل باشد، معمولاً نیاز به درمان خاصی نیست. در این صورت پزشک ممکن است به شما توصیه کند که فقط تحت نظر باشید و برای پیگیری‌های دوره‌ای به معاینه ادامه دهید. اما اگر علائمی مانند خونریزی شدید، درد مداوم یا مشکلات باروری داشته باشید گزینه‌های درمانی مختلف از جمله جراحی مطرح خواهند شد. در این مقاله به بررسی این سؤال و گزینه‌های درمانی مختلف می‌پردازیم.

فیبروم‌های رحمی به‌طور کلی به چهار نوع تقسیم می‌شوند:
زیرمخاطی: در داخل حفره رحم قرار دارند و معمولاً باعث خونریزی شدید و درد می‌شوند.
داخل دیواره: این نوع فیبروم‌ها در دیواره رحم رشد می‌کنند و ممکن است باعث درد یا فشار بر اعضای دیگر بدن شوند.
زیرسروزی: این فیبروم‌ها به بیرون رحم رشد می‌کنند و می‌توانند علائمی مانند فشار بر مثانه یا روده ایجاد کنند.
پدانکوله: فیبروم‌هایی هستند که به‌وسیله یک پایه باریک به رحم متصل می‌شوند.
بسیاری از فیبروم‌ها علائم قابل توجهی ندارند اما در مواردی که علائمی مانند خونریزی شدید، درد یا مشکلات باروری ایجاد شوند درمان الزامی می‌شود.
باید توجه داشت بسیاری از فیبروم‌ها علائم قابل توجهی ندارند؛ اما در مواردی که خونریزی شدید، درد یا مشکلات باروری ایجاد شود درمان الزامی خواهد بود. امروزه بانوان یزدی برای ارتقای سلامت خود علاوه بر درمان‌های تخصصی فیبروم رحمی به جراحی‌های زیبایی زنان نیز توجه بیشتری دارند و لابیاپلاستی در یزد یکی از گزینه‌های محبوب برای بهبود ظاهر و کیفیت زندگی آنان محسوب می‌شود. با مراجعه به مراکز معتبر و دریافت مشاوره از متخصص زنان می‌توانید بهترین گزینه درمانی فیبروم رحمی و لابیاپلاستی را متناسب با شرایط خود انتخاب کنید.

خونریزی شدید قاعدگی: فیبروم‌ها می‌توانند باعث خونریزی شدید و طولانی‌مدت شوند که منجر به کم‌خونی، ضعف و احساس خستگی شدید می‌شود. این وضعیت ممکن است نیاز به درمان فوری برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر داشته باشد.
درد و ناراحتی: فیبروم‌ها می‌توانند باعث درد شدید در ناحیه شکم یا لگن شوند که فعالیت‌های روزمره را محدود می‌کند. درد ممکن است به دلیل فشار فیبروم‌ها بر اعضای دیگر بدن مانند مثانه و روده‌ها ایجاد شود.
مشکلات باروری: فیبروم‌های رحمی به ویژه فیبروم‌های زیرمخاطی که در داخل حفره رحم قرار دارند می‌توانند باعث مشکلات باروری مانند عدم توانایی در بارداری یا کاشت جنین شوند. این فیبروم‌ها فضای رحم را محدود می‌کنند و می‌توانند مانع از پیوند تخمک و اسپرم شوند.
مشکلات در بارداری: فیبروم‌ها می‌توانند موجب مشکلاتی مانند سقط مکرر و زایمان زودرس یا نیاز به سزارین شوند. در صورتی که فیبروم‌ها در مسیر تولد یا در نزدیکی دهانه رحم قرار گیرند ممکن است مسیر تولد را مسدود کنند و مشکلاتی برای مادر و نوزاد ایجاد نمایند.
رشد سریع فیبروم‌ها: فیبروم‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند می‌توانند به‌طور ناگهانی علائم شدیدتری مانند درد و فشار ایجاد کنند. رشد سریع این توده‌ها ممکن است نشان‌دهنده تغییرات خطرناک باشد که نیاز به درمان سریع دارند.
تأثیر بر کیفیت زندگی: علائم فیبروم‌ها مانند درد و خونریزی شدید می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره باز دارد. درمان می‌تواند به کاهش این علائم و بهبود زندگی فرد کمک کند.

گزینه‌های غیرجراحی برای درمان

دارو درمانی: داروهایی مانند هورمون‌های کنترل قاعدگی یا داروهای ضد التهاب می‌توانند به کنترل خونریزی و کاهش علائم کمک کنند.
آی‌یود (LNG-IUD): دستگاه داخل رحمی که به کاهش خونریزی کمک می‌کند.
آمبولیزاسیون شریان‌های رحم: یک روش کم‌تهاجم که در آن خون‌رسانی به فیبروم‌ها کاهش می‌یابد و باعث کوچک شدن آن‌ها می‌شود.
اولتراسوند متمرکز با هدایت MRI (MRgFUS): یک روش جدید که با استفاده از امواج اولتراسوند، فیبروم‌ها را درمان می‌کند.
این روش‌ها معمولاً برای زنانی که خواهان حفظ باروری خود هستند یا نمی‌خواهند تحت جراحی قرار بگیرند مناسب هستند.

گزینه‌های جراحی برای درمان

میومکتومی: در این روش فیبروم‌ها برداشته می‌شوند و رحم حفظ می‌شود. این روش برای زنانی که تمایل به بارداری دارند مناسب است.
هیسترکتومی: در این روش رحم به‌طور کامل برداشته می‌شود. این گزینه معمولاً برای زنانی که دیگر قصد بارداری ندارند و علائم شدید دارند انتخاب می‌شود.
جراحی‌ها معمولاً زمانی پیشنهاد می‌شوند که فیبروم‌ها بزرگ یا متعدد باشند و علائم شدید ایجاد کنند.

خونریزی زیاد

یکی از رایج‌ترین عوارض جراحی فیبروم‌های رحمی خونریزی شدید است که در طول یا پس از عمل ممکن است رخ دهد. این خونریزی ممکن است نیاز به انتقال خون یا جراحی اضافی داشته باشد.

عفونت

هر جراحی می‌تواند با خطر ابتلا به عفونت همراه باشد. عفونت‌ها ممکن است در محل برش‌ها، رحم یا دیگر اندام‌ها ایجاد شوند و نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک داشته باشند.

چسبندگی‌های داخلی

بعد از جراحی ممکن است چسبندگی‌های داخلی ایجاد شوند. این چسبندگی‌ها می‌توانند باعث درد یا مشکلاتی در عملکرد رحم یا دیگر اندام‌های لگنی شوند.

آسیب به اندام‌های مجاور

در طول جراحی ممکن است آسیب به اندام‌های مجاور مانند مثانه و روده یا لوله‌های فالوپ اتفاق بیفتد. این آسیب‌ها ممکن است نیاز به درمان یا جراحی اضافی داشته باشند.

مشکلات بارداری آینده

در صورتی که فیبروم‌ها با روش‌های جراحی برداشته شوند، احتمال مشکلات بارداری مانند سقط جنین یا نیاز به سزارین در بارداری‌های آینده وجود دارد. این مشکلات به‌ویژه اگر فیبروم‌ها در دیواره رحم باشند بیشتر مشاهده می‌شود.

درد مزمن

در برخی موارد پس از جراحی فرد ممکن است دچار درد مزمن لگنی شود که می‌تواند به دلیل آسیب به اعصاب یا بافت‌های اطراف رحم باشد. این درد ممکن است برای مدتی طولانی ادامه یابد.

عود فیبروم‌ها

با وجود جراحی، عود فیبروم‌ها ممکن است رخ دهد. این به‌ویژه در صورت عدم برداشتن تمامی فیبروم‌ها یا در صورتی که شرایط هورمونی ادامه یابد امکان‌پذیر است.

با وجود عوارض احتمالی، جراحی فیبروم‌های رحمی می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد که در برخی شرایط جراحی را به گزینه مناسب تبدیل می‌کند.
حذف دائمی فیبروم‌ها: جراحی به ویژه هیسترکتومی، فیبروم‌ها را به‌طور کامل از بین می‌برد و از عود مجدد آن‌ها جلوگیری می‌کند. این گزینه برای زنانی که دیگر قصد بارداری ندارند بسیار مفید است.
کاهش یا رفع علائم: جراحی معمولاً علائم شدیدی مانند خونریزی شدید، درد لگنی و فشار بر اعضای داخلی بدن را به طور مؤثر کاهش می‌دهد یا به طور کامل از بین می‌برد. این بهبود در کیفیت زندگی بیمار بسیار مهم است.
افزایش شانس بارداری: در صورتی که بیمار قصد بارداری داشته باشد میومکتومی می‌تواند شانس بارداری را با برداشتن فیبروم‌هایی که مانع از پیوند تخمک و اسپرم یا چسبیدن جنین به رحم می‌شوند افزایش دهد.
روش‌های کم‌تهاجم: امروزه روش‌های کم‌تهاجمی مانند جراحی لاپاروسکوپیک و هیستروسکوپیک به بیماران این امکان را می‌دهند که با شکاف‌های کوچکتر جراحی انجام دهند که منجر به زمان نقاهت کوتاه‌تر و درد کمتر می‌شود.
دوره نقاهت کوتاه‌تر: با استفاده از روش‌های کم‌تهاجمی بیماران معمولاً دوره نقاهت کوتاه‌تری دارند و سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره باز می‌گردند.

استراحت و مراقبت‌های عمومی

استراحت کافی برای جلوگیری از فشار به محل جراحی ضروری است. از بلند کردن اجسام سنگین و فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کنید تا بهبودی به‌طور کامل حاصل شود.

مدیریت درد و ناراحتی

برای کاهش درد، مسکن‌های تجویزی پزشک را مصرف کنید و از کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید. اگر درد شدید یا غیرقابل تحمل باشد با پزشک تماس بگیرید.

رعایت مراقبت‌های بهداشتی و جلوگیری از عفونت

محل جراحی را تمیز و خشک نگه‌ دارید و طبق دستور پزشک از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کنید. در صورت مشاهده علائمی چون تب یا ترشحات بدبو فوراً به پزشک مراجعه کنید.

رعایت رژیم غذایی مناسب

مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامین‌ها و آهن برای بهبود سریع‌تر ضروری است. این رژیم به بدن کمک می‌کند تا سریع‌تر به حالت طبیعی برگردد.

محدودیت‌های جنسی

از فعالیت جنسی برای 4 تا 6 هفته بعد از جراحی خودداری کنید تا از بروز مشکلات یا عفونت‌های احتمالی جلوگیری شود.

پیگیری‌های پزشکی

پیگیری‌های منظم پزشکی برای بررسی روند بهبودی و تشخیص هرگونه مشکل جدید ضروری است. سونوگرافی و آزمایش‌های دیگر به تشخیص عوارض کمک می‌کنند.

فعالیت‌های بدنی و تمرینات

پس از چند هفته فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی مجاز هستند. تمرینات سنگین‌تر را فقط پس از تأیید پزشک آغاز کنید.

در صورتی که پس از درمان علائمی غیرعادی مشاهده کنید مراجعه فوری به پزشک ضروری است. در اینجا شرایطی که نیاز به مراجعه فوری دارند آورده شده است:
درد شدید و ناگهانی: اگر درد شکمی یا لگنی به‌طور ناگهانی و شدید شروع شود به‌ویژه اگر با علائمی مانند تهوع یا استفراغ همراه باشد ممکن است نشانه‌ای از پیچ‌خوردگی یا عارضه‌ای دیگر باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
خونریزی غیرطبیعی یا شدید: خونریزی شدید یا طولانی‌مدت که بیشتر از قاعدگی معمولی است می‌تواند نشانه‌ای از عفونت یا مشکل دیگر باشد. این وضعیت نیاز به بررسی فوری دارد.
تب و علائم عفونت: اگر تب بالاتر از 38 درجه سانتی‌گراد همراه با علائمی مانند قرمزی و تورم یا ترشحات بدبو از محل جراحی مشاهده شود احتمال عفونت وجود دارد و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
مشکلات ادراری یا روده‌ای: اگر احساس درد یا مشکل در دفع ادرار یا مدفوع به‌ویژه در نواحی پایین شکم یا لگن مشاهده شود، ممکن است نشان‌دهنده فشار فیبروم‌ها یا جراحی بر مثانه یا روده‌ها باشد که نیاز به ارزیابی فوری دارد.
کاهش شدید فشار خون یا سرگیجه: اگر احساس سرگیجه شدید یا ضعف غیرطبیعی همراه با کاهش فشار خون داشتید ممکن است ناشی از کم‌خونی شدید یا خونریزی داخلی باشد که نیاز به درمان فوری دارد.

درمان فیبروم‌های رحمی به شدت علائم، نوع فیبروم و تمایل به بارداری بستگی دارد. در بسیاری از موارد درمان‌های غیرجراحی مانند داروها و روش‌های کم‌تهاجمی می‌توانند مؤثر باشند و نیازی به جراحی نیست. اما در صورت بروز علائم شدید مانند خونریزی غیرطبیعی، درد مزمن یا مشکلات باروری، جراحی می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد. انتخاب روش درمانی باید با مشورت پزشک انجام شود تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل گردد. همچنین مراقبت‌های بعد از درمان و پیگیری‌های منظم برای جلوگیری از عوارض ضروری است.
در کلینیک دکتر مریم صادقیان متخصص زنان و زایمان در یزد باور داریم هر زن شایسته دریافت بهترین خدمات و مشاوره پزشکی براساس شرایط فردی خودش است. تصمیم‌گیری درباره درمان فیبروم‌های رحمی همیشه باید تخصصی و متکی بر بررسی کامل وضعیت شما باشد از شدت علائم و محل فیبروم تا برنامه‌های بارداری آینده.
در صورتی که با علائم خونریزی غیرطبیعی، درد مزمن یا مشکلات باروری روبرو هستید توصیه می‌کنیم مشاوره تخصصی را جدی بگیرید. تیم ما در کلینیک دکتر صادقیان آماده است تا با دقت و آرامش بهترین و مناسب‌ترین تصمیم درمانی را در کنار شما بگیرد. برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 03536269265 اقدام نمایید.

منابع
www.mayoclinic.org
my.clevelandclinic.org
www.lasvegasgynsurgery.com